Vì sao Chủ tịch Hồ Chí Minh y án tử hình Trần Dụ Châu?
Tử tù Trần Dụ Châu gửi đơn lên Hồ
Chủ tịch xin tha tội chết. Ngày làm việc với đồng chí Trần Đăng Ninh, xét lá
đơn của tử tù, Bác Hồ chỉ cho đồng chí Ninh thấy một cây xoan đang héo lá, úa
ngọn và hỏi lý do tại sao cây xoan sắp chết?
Mùa thu năm 1950, trong khi bộ đội,
dân công đang dồn dập hành quân lên Cao Bằng mở chiến dịch Lê Hồng Phong giải
phóng vùng biên giới Việt Trung, thì ngày 05/9/1950 ở thị xã Thái Nguyên – Thủ
đô kháng chiến, Tòa án binh tối cao đã mở phiên tòa đặc biệt, xét xử vụ án đặc
biệt. Thiếu tướng Chu Văn Tấn ngồi ghế Chánh án cùng 02 Hội thẩm viên là ông Phạm Ngọc Hải,
Giám đốc Tư pháp Liên khu Việt Bắc và ông Trần Tấn, Cục phó Cục Quân nhu, Thiếu
tướng Trần Tử Bình ngồi ghế Công cáo ủy viên (Viện Kiểm sát bây giờ) và nhiều
cán bộ cao cấp của Đảng, chính quyền, quân đội, nhân dân địa phương đến dự.
Có 03 bị cáo hầu tòa là nguyên Đại
tá, Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu và đồng bọn can tội: “Biển thủ công
quỹ, nhận hối lộ, phá hoại công cuộc kháng chiến” bị đưa ra trước vành móng
ngựa.
Vụ án được phát hiện từ bức thư của
nhà thơ Đoàn Phú Tứ, đại biểu Quốc hội
khóa 1 gửi lên Hồ Chủ Tịch. Nội dung bức thư như sau: “Gần đây, Đại tá Cục trưởng Cục Quân nhu
Trần Dụ Châu đã gây nhiều dư luận bất bình trong anh em quân đội, Châu đã dùng
quyền lực “ban phát” ăn mặc, nên Châu đã giở trò ăn cắp (công quỹ), cứ mỗi cái
màn cấp cho bộ đội Châu ăn bớt 2 tấc vải xô, nên cứ ngồi lên là đầu chạm đình
màn. Còn áo trấn thủ, Châu ăn cắp bông lót rồi độn bao tải vào, nhiều người
biết đấy nhưng không dám ho he.
Cháu (nhà thơ Đoàn Phú Tứ) và 1 Đoàn
nhà văn đi thăm bộ đội vừa đi chiến đấu trở về, cháu đã khóc nấc lên khi thấy
thương binh thiếu thuốc men, bông băng, hầu như hết chiến sỹ đều rách rưới, võ
vàng (vì) đói rét, chỉ còn mắt với răng mà mùa đông rét buốt ở chiến khu lạnh
lắm, lạnh tới mức nước đóng băng. Cháu được Trần Dụ Châu mời dự tiệc cưới của
cán bộ dưới quyền tổ chức ngay ở chiến khu (nhiều tờ báo viết ở phố Thanh Cù,
xã Chấn Hưng, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ, nơi đồng bào Thủ đô tản cư lên buôn
bán khá sầm uất).
Trên những dãy bàn dài tít tắp (bày
tiệc cưới) xếp kín chim quay, gà tần, vây bóng, giò chả, nấm hương, thịt bò
thui, rượu tây, cốc thủy tinh sáng choang, thuốc lá thơm hảo hạng, hoa Ngọc Hà
dưới Hà Nội cũng kịp đưa lên, ban nhạc “Cảnh Thân” được mời từ Khu Ba lên tấu
nhạc réo rắt, Trần Dụ Châu mặc quân phục Đại tá cưỡi ngựa hồng, súng lục “côn
bát” đến dự.
Trần Dụ Châu ngạo mạn, mời nhà thơ
(tức Đoàn Phú Tứ) đọc thơ mừng hôn lễ. Với lòng tự trọng của mình (đương kim là
đại biểu Quốc hội) nhà thơ đã thẳng thắn, dũng cảm xuất khẩu thành thơ:
“Bữa tiệc cưới của chúng ta sắp chén
đẫy hôm nay,
Được dọn bằng xương máu của các
chiến sỹ.”
(Sau khi nhà thơ vừa dứt lời, một vệ
sĩ của Châu đã tát vào mặt nhà thơ, quát to: “Nói láo” – Báo Công lý ngày
9/10/2009). Nhà thơ bỏ ra ngoài – và viết thư tố cáo lên Bác Hồ.
Hồ Chủ Tịch đã trao bức thư của nhà
thơ cho Thiếu tướng Trần Tử Bình đang là Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Phó
Tổng Thanh tra Quân đội, Người nói: “Đây là bức thư của một nhà thơ gửi cho
Bác, Bác đã đọc kỹ lá thư và rất đau lòng”, rồi Bác giao cho Thiếu tướng chỉ
đạo điều tra làm rõ vụ việc để xử lý.
Công tác thanh tra vụ tiêu cực ở Cục
Quân nhu được tiến hành khẩn trương, thu thập đủ tài liệu chứng cứ từ Khu Bốn
trở ra, Khu Ba gửi lên – Trần Dụ Châu hiện nguyên hình là một tên gian hùng,
trác táng, phản bội lại lòng tin của Đảng, của Bác, quân đội và nhân dân.
Trước sự thật đau lòng này, Bác Hồ
dứt khoát nói: “Một cái ung nhọt, dẫu có đau cũng phải cắt bỏ, không để nó lây
lan, nguy hiểm”.
Trần Dụ Châu đã bị Tòa án binh tối
cao phạt án “tử hình”, đồng thời bị tước quân hàm Đại tá theo công lệnh của Đại
tướng Võ Nguyên Giáp, 02 đồng bọn của Châu, mỗi tên bị phạt án tù 10 năm.
Tử tù Trần Dụ Châu gửi đơn lên Hồ
Chủ tịch xin tha tội chết. Ngày làm việc với đồng chí Trần Đăng Ninh, Tổng Cục
trưởng Tổng cục Cung cấp, xét lá đơn của tử tù, Bác chỉ cho đồng chí Ninh thấy
một cây xoan đang héo lá, úa ngọn và hỏi lý do tại sao cây xoan sắp chết?
- Dạ, thưa Bác vì thân cây đã bị sâu
đục một lỗ rất to, chảy hết nhựa…
- Thế theo chú muốn cứu cây ta phải
làm gì?
- Dạ, thưa Bác phải bắt, giết hết
những con sâu đó đi.
Bác gật đầu, nói “Chú nói đúng, với
loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng thế, nếu phải giết đi một con sâu mà cứu
được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa còn là một việc làm nhân
đạo”.
Hồ Chủ tịch đã bác đơn xin tha tội
chết của Trần Dụ Châu.
Báo Cứu quốc ngày 27/5/1950 đã đăng
bài xã luận viết về vụ này một cách công khai để nhân dân biết, vụ án đã cho
Chính phủ, Đoàn thể (Đảng) nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng, giáo dục và
kiểm soát cán bộ để phục vụ tốt cho kháng chiến, kiến quốc… mặc dù có người e
ngại, vì nếu công khai vụ án này sẽ làm cho dân chúng chê trách, kẻ địch lợi dụng
để phản tuyên truyền, lợi ít, hại nhiều…(?).
Đoàn thể (Đảng), Nhà nước, Bác Hồ
nghiêm khắc xử lý vụ án Trần Dụ Châu hơn nửa thế kỷ trước đây vẫn là bài học
quý cho việc chống tham nhũng, lãng phí hiện nay, coi đây là việc làm nhân đạo
để củng cố niềm tin của quần chúng.
